Bandenboot

 

 

 

 

                                                                                       2007

 

 

 

 

De bandenboot van Robert Jasper Grootveld, 1972

 

 

Grootveld bedacht het concept “soft building”. Hij vond dat boten niet van harde materialen (die roesten of rotten) gebouwd konden worden. Boten moesten gebouwd worden van piepschuim dat bijeengehouden wordt in kunststof netten, zodat de zachte, meedeinende struktuur behouden blijft. Hij maakte eilanden die 100 jaar zouden kunnen drijven zonder onderhoud: drijvende kunstwerken en woest begroeide drijvende tuinen. Ook maakte hij de bandenboot, een ‘vaartuig’ opgebouwd uit autobanden.

 

 

                                    

 

                                                       de bandenboot in 1984 (foto: Stadsarchief), de boot heeft meer zwier dan in 2007

 

 

Speeltoestel

 

Grootveld kreeg in 1972 de opdracht van de gemeente Amsterdam een speeltoestel te ontwerpen. En hij creëerde de bandenboot, of zoals hij het zelf noemde: ban-de-boot. De boot had een eerste ligplaats aan de Oostenburgergracht maar werd in 1982 verplaatst naar ‘het Grootveld'’, aan de Oostenburgerdwarsstraat op de kop van complex Oostenburg.

 

In de 21e eeuw werd zelden nog een spelend kind gesignaleerd. Een opbouwwerker bij Wijkcentrum Oostelijke Binnenstad: "Bij de huidige generatie kinderen is er weinig animo voor de speelboot.” Maar oudere buurtbewoners hebben goede herinneringen.

 

Grootveld creëerde de bandenboot als een symbool voor de teloorgang van de scheepsbouw op de Oostelijke Eilanden. Het is daarbij een object gemaakt van overbodige industriële producten als commentaar op een doorgedraaide consumptie-maatschappij.

 

In 2008 werd de bandenboot afgekeurd als speeltoestel door de Voedsel en Waren Autoriteit, het voldeed niet meer aan de hygiëne- en veiligheidseisen. Verder lag de boot in de weg voor de monumentale restauratie van complex Oostenburg. Verplaatsing was nodig omdat de huizenblokken op de Oostelijke eilanden gerenoveerd moeten worden.

 

 

 

 

                                                                                        de bandenboot in 2007

 

‘Wie ‘m hebben wil, mag ‘m komen halen’

 

Grootveld heeft in 2008 nog gehoord van de plannen en reageerde: “Het werk hoort in die buurt. Het is een oude scheepsbuurt. Ik vind het nog steeds een mooi monument, het moet dan ook behouden blijven voor de stad."

 

De Deelraad Amsterdam-Centrum vergaderde maart 2009 over de toekomst van het object. De VVD, de SP en Opheffen Nu zagen de cultuurhistorische waarde niet – ‘‘wie ‘m hebben wil, mag ‘m komen halen’ was een uitspraak. De PvdA, Groenlinks, D’66 en Amsterdam Anders gaven tegengas en wisten instemming te verkrijgen een budget van 80.000 euro te reserveren voor het behoud van de boot.

 

De bandenboot werd eerder bedreigd in zijn bestaan. In 1989 legt de gemeente in een verslag vast: ‘Het onderhoud aan de zogenaamde bandenboot laat te wensen over. In overleg met de buurt wordt voorgesteld, de bandenboot te verwijderen en de speelplaats opnieuw in te richten.’ Het voorstel heeft het kennelijk niet gehaald.

 

 

 

 

 

Wittenburgervaart

 

Het voormalig speeltoestel is mei-juni 2009 gedemonteerd en opgeslagen. Originele materialen zijn zoveel mogelijk behouden. Nadat de restauratie- werkzaamheden bij complex Oostenburg waren afgerond, is de bandenboot oktober 2012 in de Wittenburgervaart teruggeplaatst. De boot staat op palen naast de Ezeltjesbrug in de gracht.

 

De 225 banden waren genummerd om bij herconstructie de authenticiteit te waarborgen. De kabels zijn vervangen en de stalen delen hebben een nieuwe coating gekregen. Voor de vervanging van slechte banden is sponsoring gezocht, evenal bij de vorige verplaatsing werden banden gedoneerd door KwikFit.

 

 

 

 

                                                                                                                                                  de bandenboot in 2013

 

 


 

Robert Jasper Grootveld  (1938-2009)

 

Grootveld in Wikipedia

 

 

 

 

 

 

 


 

Oostenburgerdwarsstraat, het ‘Grootveld’ Amsterdam Centrum

 

Foto’s: april 2007 en augustus 2013

 

 

Startpagina Buitenbeeldinbeeld

 

Buitenbeelden in Amsterdam Centrum