|
Hoop op een beter leven
Poort St. Olofskapel of Oudezijds kapel door Hendrick de Keyser, 1620 De Olofskapel stamt uit het midden van de 15e eeuw, het is het op één na oudste kerkgebouw van Amsterdam. Het werd gebouwd, althans dat is een vermoeden, voor Noorse zeelieden die hier aan wal behoefte hadden aan enige geestelijke stichting, vandaar ook de vernoeming naar de oude Noorse koning Olav die rond het jaar 1000 tot het Christendom bekeerd werd. Maar er zijn ook andere theoriën, zie Wikipedia. Het zou ook kunnen gaan om de beschermheilige van dijken, de Brabantse Sint Odulphus: de Sint Olofskapel ligt aan de Zeedijk. Aan het einde van de 15de eeuw werd de kapel verschillende keren uitgebreid. Zo werd er een veelhoekig kapelletje aangebouwd: de Jeruzalemkapel, waarin een ‘kopie’ van het Heilig Graf moet hebben gestaan. De Jeruzalemkapel is in 1644 weer afgebroken.
Abraham Beerstraten, midden 17e eeuw Pas in 1917 verloor het gebouw de religieuze bestemming. Er was vervolgens in de loop der tijd onder andere een kaasbeurs, een voedseldistributiekantoor en een kunstcontactcentrum in gevestigd. Met een brand in 1966 ging het interieur verloren, nu is er een conferentiecentrum in gevestigd.
Kerkhofpoort Een ontwerptekening van de poort (rechtsboven) is opgenomen in het boek ‘Architectura Moderna ofte Bouwinge van onsen tyt’ uit 1631 dat handelt over het werk van Hendrick de Keyser. Daar wordt vermeld dat dit ontwerp bestemd is voor het zuidelijk ‘kerck-hof-poortjen der Wester-kerck. In 1620 is een kerkhof aangelegd op de Westermarkt, aan de noord- en oostzijde van de Westerkerk. Dit kerkhof bij de kerk heeft maar kort bestaan. In 1655 is het verplaatst naar het bolwerk Rijkeroord aan het eind van de Bloemgracht (het huidige Tweede Marnixplantsoen). De kerkhofpoort aan de Prinsengrachtzijde vormt nu de toegang tot het Prinsenhuis naast de kerk. De zuidelijke poort is blijkbaar naar de Olofskapel gegaan.
Jacob van Meurs, detail
H.P. Schouten, ca 1770 detail
H.P. Schouten, ca 1770
Kadaverbeeld Het zandstenen beeldhouwwerk is boven de hoofdingang geplaatst; het werk is van Hendrick de Keyser. Het opschrift ‘Spes Altera Vitae’ betekent ‘ Hoop op een beter leven’. Ook van beeldhouwer Colijn de Nole (? - <1558) zijn verschillende van dit soort ‘kadaver’beelden bekend (Grote Kerk van Vianen en Eusebiuskerk in Arnhem). De uitgebeelde kadavers, een skelet of een in staat van ontbinding verkerend lijk, liggen op een gevlochten mat evenals het geraamte boven het poortje. Hendrick de Keyser beeldde de overleden Willem van Oranje ook af op een dergelijke ondergrond; het was misschien een gangbare vorm van hygiëne. Hendrick de Keyser (1565-1621) In 1595 werd Hendrick de Keyser stadssteenhouwer en -beeldhouwer, in feite stadsarchitect. Zijn belangrijkste werken zijn de Beurs (1608-13, gesloopt in 1829), de Zuiderkerk (1603-11, in 1614 de Zuidertoren), het Stadhuis van Delft (1618-20) en de Westerkerk (1620-31, toren uit 1638 volgens afwijkend ontwerp). Hendrick de Keyser was behalve architect ook beeldhouwer. Zijn bekendste werk is het door zijn zoon Pieter voltooide grafmonument van Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk van Delft (1614-23). Ook maakte hij het oudst bekende standbeeld in Nederland: Erasmus te Rotterdam (1622). De Keyser stierf op zijn 56e verjaardag. Gedicht van P.C.Hooft toen de bouwmeester in de Zuiderkerk was begraven: Hendrik de
Kaizer Vermaert
Steen- en Beeldthouwer gestorven op zijn geboortedagh den
Konstennaar alhier gekuilt daar de
beeldthouwerij om huilt, is sterf-
geboortedagh geweest. Een steen zijn lichaam ons
ontschuilt; maar duizendt
toonen der zijn geest…
Zeedijk, Amsterdam-Centrum Foto: maart 2013
Startpagina Buitenbeeldinbeeld Buitenbeelden
in Amsterdam Centrum |
