|
Zagertje
Zagertje door een anonieme kunstenaar (A.H), 1989 alias: Houtzagertje, Boomzagertje Het is het tweede anonieme kunstwerk in de stad. Eerder dook uit het niets een man met een vioolkist op. De beelden werden in de nacht geplaatst, de maker heeft zich niet bekend gemaakt. Het beeldje is geplaatst in de nacht van 30 januari, de vooravond van de verjaardag van de regerend vorstin. Zagertje in Leidsebosje zwoegt door
zonder pet AMSTERDAM - Kunst is nergens meer veilig. Niet in het Stedelijk, niet op een sokkel en ook al niet hoog in de boom. Het zagertje dat al jaren zwoegt op de onderste tak van de grote plataan in het Leidsebosje, is door onverlaten bruut ontdaan van het alpinopetje dat hem karakteriseerde. Voorlopig moet hij zijn heidens karwei met het blote hoofd klaren. Het anonieme kereltje is al jaren bezig zichzelf ten val te brengen. Zou het zagertje zijn missie ooit volbrengen, dan zal de tak hem meesleuren. In 1989 stond hij er opeens. Twee jaar geleden is ook al eens het zaagje afgebroken, maar dat is vernieuwd, door wie weet niemand. De ambtenarij zal geen actie ondernemen, meldt een woordvoerster van stadsdeel Oud-West. ''Het is een hartstikke leuk beeldje dat iedereen kent. Helaas kennen wij de kunstenaar niet en hebben we ook nooit opdracht voor het beeldje gegeven.” Reparatie zal op de anonieme kunstenaar zelf neerkomen of een ander die het beeldje een een warm hart toedraagt. (naar het Parool, 1
mei 1998) “Lang geleden wees iemand me op het beeldje en ik ben elke keer opgelucht als hij er nog trouw staat. Het ziet er namelijk uit alsof het helemaal niet moeilijk is het beeldje uit de boom te halen. Kort geleden nog was het zagertje zijn pet kwijt. Om zijn nek hing een bord met de tekst “Wie heeft mijn pet?” en daaronder een 06-nummer. Zijn pet is gelukkig teruggekomen. Het is ook die kwetsbaarheid die ik prachtig vind.” (uit een interview
met Maria Goos, ook gepubliceeerd in ‘Beelden van Amsterdam’, 2006) Het Zagertje is tijdelijk uitgezaagd Begin oktober 2019 bleek het beeldje met tak en al verdwenen. De oude tak was ingescheurd en moest verwijderd worden, het beeldje werd geretourneerd aan de maker voor een opknapbeurt. Mei 2020 gaf de werker weer acte de présence in het Leidsebosje en probeert nu door een andere tak te zagen.
Medicus In 2003 en 2005
schrijft de gemeente Amsterdam: De afgelopen vijftien jaar is het Amsterdamse straatbeeld
verfraaid met diverse plastieken van een onbekende kunstenaar. De verrassende
bronzen en ijzeren beelden zijn zonder enige aankondiging in het holst van de
nacht geplaatst door de maker. Inmiddels is bekend dat het gaat om een
Amsterdammer die zijn brood verdient als medicus en in zijn vrije tijd
kunstenaar is. ZOEKTOCHT NAAR: De Anonieme Beeldenmakers van
Amsterdam Beelden anoniem, Mercator Press In 2004 is een koninklijke catalogus uitgekomen waarmee actief de publiciteit gezocht wordt. Het boekje is met de hand gezet op een proefpers in een oplage van 200 exemplaren, gedrukt op Somerset Velvet White 250 gr, met de hand gebrocheerd en ingenaaid. Het bevat negen foto’s van Wout Berger en de prijs is € 100. Het geeft een overzicht van de zes anonieme beelden in Amsterdam en -extra- van drie beelden elders in Nederland.
De beelden in
Amsterdam 1) man probeert lijn 10 te halen (1982, ijzer) in de Marnixstraat 2) het boomzagertje (1989, ijzer) op het Leidse Bosje 3) de violist (1991, ijzer) in de hal van de Stopera 4) borsten (1993, brons) op het Oude Kerksplein 5) de harmonicaspeler (1994, ijzer) in de Anjeliersstraat 6) drie heertjes in gesprek (1995, ijzer/brons) in de Kinkerstraat
extra:
DRIE beelden elders
7) met de neus in de boeken (1990)
voor het Gymnasium Felisenum in Velsen 9) de violist in zee, later de violist in de Stopera
Aan de weg timmeren Waarom dit overzicht, maar meer nog, waarom ter recensie aangeboden aan een landelijk dagblad ? Zoeken de makers ontdekking en daarmee erkenning? DRIE anonieme kunstenaars (F.d. G, A.H. en B. v. O.) Het boek blijkt als een heuse schatkaart de sleutel tot de signatuur van de beelden te bevatten. Het gaat om de 3 beelden die ‘elders’, buiten Amsterdam, geplaatst zijn; daarmee presenteren de anonieme beeldhouwers zich. Onderzoek in Velsen levert na enig aanhouden al snel een naam op (F.d.G), de beeldhouwer is simpelweg onder zijn eigen naam bekend bij de school. Amersfoort geeft in 2006-2007 veel lastiger haar geheim prijs: - Het voormalig Elizabeth Gasthuis aan de Sint Andriesstraat is begin jaren negentig verbouwd tot het appartementencomplex Voirde A en B, alleen de voorgevel is blijven staan. In de tuin staat geen beeld en diverse bewoners kunnen zich niet heugen dat er ooit een beeld geweest is, ook de nonnen van de aangrenzende Zuidsingel halen verbaasd de schouders op. - Bij het huidige Elizabeth Verpleeg- en Gasthuis is het beeld ook onbekend, personeel heeft geen weet van een recent nonnenbeeld en kan alleen naar een klassieke stenen Elizabeth aan de gevel wijzen. - Voor het Meander Medisch Centrum in Amersfoort, ook wel Elizabeth Ziekenhuis genoemd, staat ‘de behoedende non’ van Gene Holt. Het is een prachtig hoog slank abstract beeld, maar komt qua stijl en materiaalgebruik niet in de buurt van de anonieme beelden. Holt is overduidelijk geen kandidaat voor een van de anonieme beeldhouwers van Amsterdam.
De behoedende non door Gene Holt, 1989 (Foto: 2006) Daarmee was ‘de non’ in deze speurtocht (2006-2007) enige tijd een mysterie op zich. Tot Google prijsgeeft dat er nog een andere locatie is met het predikaat voormalig Elisabeth Gasthuis (Elisabeth met een S, er was daarvoor steeds gezocht op Elizabeth met een Z). En jawel, er staat (inmiddels stond, de sculptuur is weg van die locatie) het beeld waar een tweede naam aan gekoppeld is: A.H. Het derde buiten Amsterdam geplaatste beeld is ‘De violist in zee’. Het beeld staat niet in een gemeente, maar stond in de territoriale wateren van Nederland. Het is aannemelijk dat aan dit beeld een derde naam verbonden is, een naam die geen lokale maar een nationale betekenis heeft. Alles wijst erop dat een groepje van drie anonieme kunstenaars Amsterdam bedeeld heeft met zes beelden en dat ze zich -tegen een hoge prijs- kenbaar gemaakt hebben via hun boekje ‘Beelden anoniem’. 'Het
is een vreugde om verstopt te zijn maar een ramp om niet gevonden te worden' (DW Winnicott) DrieKleur Van de vier anonieme ijzeren beelden in de openbare buitenruimte (man met vioolkist, zagertje, 3 heertjes en harmonicaspeler) hebben er drie een kleur meegekregen. Het zagertje, dat geplaatst is in de nacht van 30 januari, de vooravond van de verjaardag van de regerend vorstin (een verjaardagscadeau?), is aan de oxidatiekleur van ijzer overgelaten.
Leidsebosje Foto’s: mei 2006 en juli 2010
Startpagina Buitenbeeldinbeeld Buitenbeelden in
Amsterdam West |
