Amsterdam dankt zijn Canadezen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Amsterdam dankt zijn Canadezen door Jan de Baat, 1980

 

 

Intocht

 

Op 8 mei 1945 trokken duizend Canadezen Amsterdam binnen. Ze werden verwelkomd door ongeveer een half miljoen Amsterdammers die uitbundig vlagden. In 1980 werd de Canadese intocht overgedaan langs dezelfde route als destijds: via de Berlagebrug, de Apollolaan, de Van Baerlestraat, het Leidseplein en de Singel naar de Dam. Als blijk van dank werd op de Apollolaan bij die gelegenheid dit monument onthuld door burgemeester Polak en de Canadese luitenant-kolonel Bell Irving.

 

Het staal is een verwijzing naar de onverzettelijkheid, het uitwaaieren van de wimpel naar de in ere herstelde bewegingsvrijheid.

 

 

 

                          

 

 

 

Wak van licht en lucht

 

De Baat in Kunstbeeld, 1996

 

“Ik ging op de aangewezen plek in het gras zitten, keek omhoog en zag dat enorme wak van licht en lucht. Bijna nergens in Amsterdam is zo’n plek te vinden. Ik moet de ruimte in, dat was mijn eerste gedachte. En toen kwam het idee: ik wilde een wimpel in dat wak.”

 

 

 

              

 

 

 

Werkwijze

 

Joost de Jong in ‘Ons Amsterdam’, januari 2010

 

De Baat vertelde het volgende over zijn werkwijze: “Ik wilde weten hoe een wimpel golft. Ik huurde een grote blaasmachine en verbond die met slangen aan pijpjes. Ik plaatste wimpels van papier, rubber, zeil,enz.  Die blies ik onder verschillende hoeken aan en filmde ze. Zo kreeg ik honderden zwart-wit dia’s die ik op de muur projecteerde. Het vervolg was bijna dramatisch. Ik ging met mijn vrouw aan tafel zitten en zei: “ Zet maar een bak koffie want ik kom er niet uit.” Ik nam potlood en papier om te schetsen wat het probleem was, zette een paar lijnen en… plotseling had ik hem getekend! Ik was zelf zo wimpel geworden dat ik hem ineens uit de hand op papier kon zetten.”

 

 

Broodje aap

 

In een artikel over een te plaatsen beeld dat weerstand wekt bij omwonenden schrijft de NRC op 15 februari 1991:

“Op de Apollolaan in Amsterdam verrees een paar jaar geleden een gietijzeren wimpel (de naam van de kunstenaar ben ik vergeten), die zo ver doorzwiepte, dat het gevaar opleverde voor spelende kinderen. De wimpel werd daarop gekortwiekt. Dit laatste, dat een kunstwerk nadat het eenmaal geplaatst is veranderd wordt, aangepast aan de eisen van omwonenden, is bij mijn weten zelden voorgekomen.”

 

Op 1 maart komt de krant met een correctie:

“Jan de Baat, de maker van dit werk, laat weten

    - Dat het niet 'enkele jaren geleden' maar in 1980 is geplaatst

    - Dat het niet van gietijzer maar van staal 52 is

    - Dat de lengte van de vleugel ter plaatse in overleg met hem is bepaald, dus niet op grond van klachten van omwonenden.”

 

 

 

 

 

 


 

Jan de Baat (1921-2010)

 

De Baat is autodidact en hij laat zich in de beginjaren beïnvloeden door Marini, Moore en Zadkine. In 1955 krijgt hij zijn eerste monumentale opdracht, tientallen volgen. In opdracht van de stad Groningen maakt hij het Peerd van Ome Loeks, het is een beeldbepaler geworden. Tot de jaren zestig is zijn werk naturalistisch daarna stapt hij vrij abrupt over op het abstract expressionisme.

 

De Baat: “Ik ben monumentalist. Dat betekent dat ik geen persoonlijke problematiek in mijn beelden verwerk, maar dat ik de kijker wil treffen met iets moois. Zoals je in een bos loopt en denkt: 'Wat een mooie boom', zo hoop ik dat mensen mijn beelden ervaren. Alleen, ik ben een abstract kunstenaar, dus mijn beelden zijn abstract.”

 

 

Beeldhouwer Jan de Baat (89) overleden

 

ANP, 10 mei 2010

 

Beeldhouwer Jan de Baat is dinsdag 4 mei op 89-jarige leeftijd in Amsterdam overleden. Dat heeft zijn familie maandag bekendgemaakt.

 

Zijn bekendste kunstwerken zijn het betonnen beeld Peerd van Ome Loeks dat sinds 1959 op het Stationsplein in Groningen staat en het bevrijdingsmonument Amsterdam dankt zijn Canadezen. Dit acht meter hoge bevrijdingsmonument werd in 1980 aan de Amsterdamse Apollolaan onthuld. De massief stalen wimpel lijkt te wapperen in de wind.

 

Jan de Baat begon kort na de Tweede Wereldoorlog met beeldhouwen en werd eind jaren tachtig hoofddocent beeldhouwen aan de Rietveld Academie. Er zijn in Nederland meer dan veertig monumentale werken van zijn hand in de openbare ruimte te bezichtigen.

 

 

 

 

 

 

 


 

Apollolaan

 

Foto’s: november 2006 en mei 2010

 

 

 

Startpagina Buitenbeeldinbeeld

 

Buitenbeelden in Amsterdam Zuid

 

Monumenten in Amsterdam: WO II