|
Drie objecten
Drie objecten door Agnes Juten, 1996 Juni 1996 zijn de drie werken ieder bij een kruispunt van de
Verzetslaan geplaatst. De werken moesten een herkenningspunt worden voor bewoners
en bezoekers waardoor zij zich beter konden oriënteren op de kruisingen. Een paar maanden later werden de beelden
weer weggehaald en een jaar later in de bocht van de Verzetslaan geplaatst. Kunst moet
tot samenhang op de Verzetslaan leiden Uit de
Noordhollandse Courant van 27 juni 1996 Op drie kruispunten aan de Verzetslaan in Purmerend staan sinds een
paar dagen kunstwerken van de Haagse beeldend kunstenaar Agnes Juten. Rustend
op een fundering van drie keer drie palen met een lengte van acht meter
markeren de objecten uit cortenstaal de kruispunten. De objecten zijn met
moeren in een verankerde betonnen plaat vastgezet. Zand en klinkers gaan
straks weer over de constructie heen. Serieel
kunstwerk Juten nam de cirkel, de driehoek en het vierkant als uitgangspunt voor
dit in opdracht van de gemeente Purmerend vervaardigde serieel werkstuk. Een lid van de zevenkoppige gemeentelijke
kunstadviescommissie vertelt dat in 1991 werd begonnen met de voorbereiding
van dit project. “De opdracht werd geformuleerd, de locatie bepaald en
subsidie aangevraagd bij de provincie. In september 1993 werd de openbare
opdracht uitgeschreven. Op de advertentie kwamen vijfenzeventig
inschrijvingen binnen. Het realiseren van een serie kunstwerken aan de
Verzetslaan bleek een moeilijke opdracht.” Bart
Slegers Uit de procedure kwam in eerste instantie Bart Slegers naar voren.
Zijn ingediende vormgevingsplan werd door de gemeente als uitgangspunt voor
het gebied overgenomen en Slegers werd uitgenodigd een schetsontwerp te
maken. De kunstadviescommissie ging met het eigenzinnig ontwerp, dat voldeed
aan de gestelde voorwaarden, inhoudelijk en artistiek gezien akkoord, maar
het college besloot op juridische gronden het ontwerp af te wijzen. Het
kunstwerk was gesitueerd op het dijklichaam en men verwachtte bezwaren van
wijkbewoners, vertraging en mogelijk afzien van het kunstwerk. Samenhang,
markering en herkenning De lijst reflectanten werd opnieuw onderzocht en de ingezonden
documentatie bekeken. Op basis daarvan werden twee nieuwe kandidaten
geselecteerd. Bij atelierbezoek werd hen gevraagd een visie te ontwikkelen op
de Verzetslaan, een belangrijke ontsluitingsweg. In het gebied zijn veel
functies samengebracht. Het is een doorgaande weg, er zijn geluidswallen,
schermen op plaatsen waar waterpartijen gekruist worden, verkeerslichten,
verkeersheuvels, lantaarnpalen, glasbakken, bushalten enz. De vraag was
samenhang aan te brengen middels een serie kunswerken en gelijktijdig de
identieke kruispunten te markeren. De werken moesten een herkenningspunt
worden voor bewoners en bezoekers van de in karakter en inrichting
verschillende wijken. Tekeningen
in staal De opdracht ging uiteindelijk naar Juten en in overleg werd als
locatie voor de kunstwerken de middenberm gekozen. De aan twee kanten
herkenbare tekens mochten het zicht voor het verkeer niet belemmeren. Juten:
“Ik besloot al snel vanuit een platte plaat te werken. Deze gedachte sluit
aan bij de vormtaal van mijn recente vrije werk: patronen middels uitsneden
in hout. In feite zijn de drie beelden
tekeningen in staal. Ik koos een open vorm. De uitstraling is speelser en
door het gat heeft de wind minder vat op het object.” Primaire
vormen in primaire kleuren Het emailleren gaf Juten in handen van een Duitse firma. “De emaille
vormen op de beelden onderstrepen de markeringsfunctie. De cirkel, vierkant,
driehoek; primaire vormen in primaire kleuren blauw rood en geel. de kleuren
bleken niet als een geheel te kunnen worden geleverd, maar werden in delen
opgebouwd. Juist die onderverdeling zorgt voor een interessante breking van
licht, voor een levendig oppervlak. Dat had ik vooraf niet bedacht, dat kreeg
ik cadeau.”
Scheermessen September 1996, drie maanden na plaatsing staat in de krant het
volgende bericht:
21 oktober
volgt het bericht: De
werken verdwijnen in opslag, 27 mei 1997: Drie
kunstwerken wellicht geplaatst tussen bomen in bocht Verzetslaan Na bovenstaande
inleiding vervolgt het artikel met: In juni vorig jaar werd op drie achtereenvolgende kruisingen op de
Verzetslaan een kunstwerk geplaatst van de Haagse kunstenares A. Juten. De
omvangrijke stalen objecten (2.70 bij 3.20 bij 0,80 meter, per stuk 900 kg
zwaar) waren een ‘baken’ voor weggebruikers omdat door het kleurgebruik
eenvoudig de goede afslag was te vinden. Tegelijkertijd waren ze voor hen een gevaar, zo werd een paar maanden
later geconstateerd. Als een bestuurder van de weg raakte, zou de auto bij
een botsing met de objecten, kunnen worden doorkliefd en de automobilist
kunnen verwonden. De gemeente besloot de drie werken te verwijderen en op te
slaan tot een andere locatie was gevonden. “Dat zoeken naar een andere plaats was niet eenvoudig” zegt een lid
van de Kunstcommissie. “Langs de Verzetslaan waren nauwelijks mogelijkheden.
We besloten toen om er een collage van te maken. In de bocht van de
Verzetslaan zijn de drie bij elkaar geplaatste werken van beide kanten dan
goed te zien. wellicht dat het op een talud kan worden gezet, dan zou het nog
mooier uitkomen.” Hij is van mening dat aan de ene kant de intentie van de
kunstwerken – het verduidelijken van de kruispunten – verloren gaat met de
nieuwe locatie, maar aan de andere kant staat de beeldengroep in de bocht in
een rustigere, landschappelijke omgeving. De werken komen tussen de bomen te
staan, maar zodanig dat ze niet verloren gaan in het groen. Uit een
vervolgbericht op 10 juni 1997 De drie verkeersgevaarlijke kunstwerken staal al op hun funderingen te
pronken. Maar de raadscommissie onderwijs moet nog officieel haar goedkeuring
geven over deze locatie. De roestvolle stalen objecten zijn omringd door het
Purmerbos, koeien en het verkeer van de Verzetslaan. Het college ziet het
kunstwerk nu als een markering van een belangrijke invalsweg. Als de bomen
rondom het kunstwerk volgroeid zijn, zijn de takvrije boomstammen vrijwel
even hoog als de kunstwerken. Pogingen van de gemeente om de maakster, kunstenares A.Juten, van de
verplaatsing op de hoogte te brengen zijn niet gelukt. Juten vertrok vorig
jaar op wereldreis en is daarvan nog niet teruggekeerd.
Agnes Juten (1942) Juten is als beeldend kunstenares autodidact. Ze zat anno 1996 dertig
jaar in het vak en maakt tot dan toe voornamelijk autonoom ‘vrij’ werk;
beelden in hout, gietijzer, terracotta en combinaties van deze materialen.
Gemeente-aankopen waren er onder meer door Den Haag, Assen en Heemskerk.
Verzetslaan, Purmerend Foto’s: januari 2006
Startpagina Buitenbeeldinbeeld - |
