|
Het landleven
Drie gevelreliëfs door Leo Braat, 1956 Boeren en tuinders Amsterdam groeide en groeide vorige eeuw. Om de expansie op te vangen, annexeerde de hoofdstad omliggende dorpen. Ook de Sloten met zijn vele boeren- en tuindersbedrijven onderging dit lot toen de stad in 1921 de gronden inlijfde. De wijken rond het Mercatorplein, Hoofddorpplein en Surinameplein werden gebouwd op het nieuw verworven gebied. Ten westen daarvan hielden resterende tuindersbedrijven hun bestaansrecht. Maar midden jaren vijftig breidde Amsterdam zich verder naar het westen uit, het laatste restant tuindersgebied werd ontruimd.
De wijk in aanbouw, 1957. De reliëfs zijn al
aangebracht (foto: Beeldbank Amsterdam)
Leo Braat maakte voor de nieuwe flats drie gevelreliëfs die aan het verleden van het gebied herinneren. Op het eerste is een huis, moeder met kind, een spittende tuinder en een hooimijt te zien. Op het tweede de oogst van groente, bloemen en vruchten. Het derde reliëf laat omgeploegde akkers zien, gewas, gevogelte (vleugels), een paard en een roodbonte koe. Ook de huisdieren poes en op de achterpoten staande teckel die het op de vogels gemunt heeft, zijn niet vergeten. Lijkt het zo, of heeft het koeienhoofd iets van een duivelskop?
Alles is nu minder pais en vree. Aan het begin van de straat staat een groot bord van de politie met de mededeling dat de huizen beveiligd zijn met dna-spray. Midden in de straat is een beveiligingspost gehuisvest. Leo Braat (1908 – 1982) Braat is vooral bekend gebleven als publicist. Voor de oorlog lag zijn interesse als beeldhouwer vooral bij de portretkunst en werkte hij overwegend in steen. Zijn stijl ontwikkelde zich van klassiek voor WOII naar expressionistisch na WOII. Braat: “Wanneer men mij per de onder wil brengen, dan ben ik nog het meest een expressionist. Ik hou van humor in de kunst.” Na de oorlog werkte Braat vanwege tbc overwegend in hout en keramiek. Hij maakte de keamische plastieken, reliëfs en potten met de hand. Kleine voorwerpen bakte hij zelf in zijn oven, grote objecten liet hij elders bakken.
Symboliek In 1948 maakte Braat in opdracht van de Monumentencommissie van de gemeente Assendelft “een in teakhout gebeeldhouwd herdenkingsbord” “naar aanwijzing van één der leden” ter herinnering aan de oorlogsslachtoffers in de gemeente. Ook daar beeldde Braat een paard af, ontleend aan het dorpswapen. De gestileerde vogel verbeeldt het rondwaren van de angst en terreur, de bliksemstralen de ontzetting en de opkomende zon de vrijheid (De Zaende, 1948, pg 150-51).
De
Zaanlander, 5 mei 1948 Jacob Geelstraat Amsterdam Foto’s: maart 2011
Buitenbeelden in
Amsterdam Slotervaart |
