Amphitrite
Amphitrite door Albert P. Termote, 1956
Amphitrite, dochter van Nereus en zeegodin, op hippocamp (half paard half vis), zoon Triton (half mens half vis) blaast de hoorn. Zij was de gemalin van de zeegod Poseidon.
Ter ere van het 100jarig bestaan van de Koninklijke Nederlandsche Stoomboot Maatschappij (KNSM) geplaatst op het KNSM-terrein in het oostelijk havengebied. Huidige standplaats is het water van het Oosterdok t.o. het Scheepvaartmuseum.
Dochter van Nereus, hoog te paard;
hoe raast
de branding, waar uw zoon de
zeehoorn blaast!
Luidt weer een eeuw hij in voor
onze schepen?
Uw wild hart was hun harten steeds
het naast.
Moet Amphitrite terug naar KNSM-eiland?
Nu binnenkort weer
gesproken wordt over de invulling de de Kop van het Java-eiland is het
misschien goed ook de andere losse eindjes van de definitieve inrichting van
beide eilanden aan te pakken. Eén daarvan is de toekomst van de beeldengroep
Amphitrite, in 1956 door het personeel van de Koninklijke Nederlansdse
Stoombootschappij bij gelegenheid van het 100-jarig bestaan, aan de rederij
geschonken.De beeldengroep is een schepping van de kunstenaar Albert Termote en
de stelt Amphitrite, de godin van de zee voor, voorafgegaan door haar zoon
Triton blazend op een kinkhoorn. Het kreeg een plaats in het door de bekende
tuinarchitecte Mien Ruys ontworpen parkje op het KNSM-eiland, midden in een bassin met een
opspuitende waterfontein.
In de jaren daarna
raakte de KNSM in steeds moeilijker vaarwater en ging de rederij in 1980 op in
de Koninklijke Ned Lloyd. De activiteiten werden verplaatst naar Havens West en
Rotterdam. Dit betekent het definitieve einde van de havenfunctie van het
Oostelijk Havengebied dat vervolgens in verval raakte. De beeldengroep werd na
een aantal jaren gedemonteerd en opgeslagen op het terrein van een
schroothandel. Door bemoeienis van de Kroonvaarders, de vereniging van
voormalig personeel van de KNSM, werd Amphitrite in 1989 in ere hersteld en
kreeg zij een tijdelijke plek in het water aan de
Prins Hendrikkade tegenover het Scheepvaartmuseum.
(Zeeburgnieuws, 12 mei 2000)
Drooggelegd
In 2003
heeft de fontein niet gewerkt tijdens de bouw van het Architectuur Centrum
Amsterdam (Arcam). Het Arcam staat vlak voor de fontein op de Prins
Hendrikkade. De fontein is alleen nog te zien vanaf het Scheepvaartmuseum.
Wanneer de fontein weer wordt aangezet zullen druppels van de waterstralen
tegen de ramen van het gebouw waaien. De fontein krijgt pas allure als er hoge
waterstralen overheen sproeien. De droge beeldengroep is een lelijke sta in de
weg. Als de fontein niet verplaatst wordt, is de kans groot dat hij gaat
verdwijnen. Op het KNSM-eiland in het parkje van Mien Ruys aan de Surinamekade
waar de beeldengroep oorspronkelijk heeft gestaan, ligt nog het oude bassin.
(citaten uit een notitie over
fonteinen in de binnenstad, 2003)
NB: in
2006 (en mogelijk sinds 2003) is de
fontein niet meer in werking geweest.
Amphitrite terug naar Zeeburg ?
In de
vergadering van 19 december 2006 heeft de stadsdeelraad een motie aangenomen om
geld vrij te maken voor de verplaatsing van de beeldengroep Amphitrite naar het
KNSM-eiland. De motie heeft de titel ‘1
Euro per Zeeburger voor de Amphitrite’.
Er is 35.000 euro gereserveerd met een eventuele uitloop tot 46.000
euro, indien nodig, precies 1 euro per bewoner.
De beeldengroep Amphitrite op de oorspronkelijke plek op het KNSM-eiland
Godin van de zee geeft water
Oktober
2007 is waargenomen dat de fontein een paar keer in werking is geweest ..
Godin van de zee door de lucht
verplaatst
Amphitrite,
in de Griekse mythologie de godin van de zee, is zittend op haar zeepaard en
samen met haar zoon Triton en een dolfijn weggehaald van het Amsterdamse
Oosterdok. De beeldengroep wordt voordat het volgend jaar een vaste plek krijgt
op het KNSM-eiland eerst gerestaureerd in een bronsgieterij in Haarlem.
(Metro, 13 december 2007)
Herplaatsing
In oktober 2008 wordt herplaatsing verwacht nabij het park van Mien Ruys op het
KNSM-eiland.
De
feestelijke onthulling / in werking stellen van het fontein op Zeeburg vond
plaats op 16 mei 2009. Ter gelegenheid van de heringebruikstelling van de
beeldengroep is een boek uitgegeven waarin de omzwervingen van het kunstwerk
beschreven worden.
Albert Termote (1887-1978)
Albert Termote was een bekende beeldhouwer in Nederland.
Hij heeft veel monumenten, beelden, portretten en ruiterbeelden gemaakt.
Termote werd geboren te Lichtervelde in België en kwam tijdens de Eerste
Wereldoorlog in Nederland terecht. Hij heeft les gehad van Jan Bronner. In het
stadswandelpark van Eindhoven staat zijn radiomonument .
Oosterdok, Prins
Hendrikkade
Startpagina Buitenbeeldinbeeld
Buitenbeelden
in Amsterdam Centrum
Buitenbeelden
in Amsterdam: Flora & Fauna in beeld