Players and
Supporters Players and Supporters
door Hartmut Wilkening, 2005 Persbericht 5 september 2005 Donderdag 8 september vindt de feestelijke opening
van de vernieuwde Buiksloterweg plaats. De omgeving van de pontaanlanding aan de Buiksloterweg is een beeldbepalende plek in Amsterdam-Noord. Het is een entree waar veel bezoekers op een beperkte ruimte samenkomen. Om het verkeer en voetgangers een veilige doorgang te bieden, is in opdracht van stadsdeel Amsterdam-Noord het gebied opnieuw ingericht. Op het plein bij de pont staat het
kunstwerk van Hartmut Wilkening (1962). Wilkening maakte het ontwerp in
opdracht van het stadsdeel en het Amsterdams Fonds voor de Kunst. ‘Players
and Supporters’ is een beeld van vier bronzen figuren die aan het voetballen
zijn. Alle figuren zijn in beweging, maar één voet van een ieder raakt de
grond en het lichaam zweeft schuin in de lucht. Alleen de imaginaire beweging
houdt de figuren overeind in de strijd met de zwaartekracht. De gebaren
vertonen de inzet en de vaardigheid van professionals, maar de kledij
verwijst naar vrijetijdsbesteding: trui, lange broek en blote voeten. Opvallend is dat er drie voetballen (…?...) in het spel zijn; iedereen
is met zijn eigen spel bezig. Wilkening sluit met zijn ontwerp aan bij
typische eigenschappen van Amsterdam-Noord: aardverbonden en
individualistisch. In het werk van Wilkening spelen individualisme en
massacultuur een belangrijke rol. Voetbal ziet hij niet alleen als een spel
dat aardverbondenheid verbeeldt, maar ook als een icoon van de massacultuur.
De dromen van de supporters vertaalt hij in zijn beeld als de zwaarteloosheid
van de beweging. Uit het samenspel van beiden ontstaat het ‘monument voetbal’
met de meest vreemde verschijnselen als massa-euforie en een
miljoeneneconomie. Het stadsdeel hecht veel belang aan het verbeteren van de openbare
ruimte. Kunst vormt hierbinnen een belangrijk onderdeel omdat het bewoners en
bezoekers de mogelijkheid biedt om kennis te maken met eigentijdse
kunstwerken, het de omgeving verfraait en het discussies en gesprekken tussen
bewoners oproept. (gedeelten uit een
persbericht van Stadsdeel Amsterdam-Noord) Het Vergeten
Verleden: Ajacieden op de pont De Meer, het Olympisch Stadion, de Amsterdam Arena;
voetbaltempels waar Ajax historie heeft geschreven - in het ene stadion wat
meer dan in het andere. Begin 20ste eeuw speelt Ajax zijn eerste wedstrijden
in Amsterdam-Noord. Ajacieden nemen dan nog de pont om te gaan voetballen en
kleden zich om in het Tolhuis. Ook tijdens hun eerste seizoen spelen de Ajacieden al in
Amsterdam-Noord, maar dan een paar honderd meter verderop - ongeveer op de
plaats waar nu de Wingerdweg loopt. Op 18 maart 1900 hebben ze in café
Oost-Indië aan de Kalverstraat de voetbalvereniging Ajax opgericht. Ze huren
een veldje in de Buiksloterham. Om hun terrein in de onbewoonde polder te bereiken moeten
spelers en toeschouwers te voet of met de paardentram naar het Centraal
Station. De kettingpont bij het Westelijk spoorviaduct brengt ze vervolgens
naar de Buiksloterweg aan de overkant van het IJ. Het is dan nog een dik
kwartier wandelen naar het veld aan de Noord-Amsterdamse 'Middenweg' . Ajax heeft daar een voor die tijd zeer comfortabele
kleedgelegenheid. Bij de meest clubs is het buiten omkleden en wassen in de
sloot; de Ajacieden maken gebruik van een soort keet, met kleedhaken en
waterbakken. In 1901 verhuist Ajax naar de Laanweg, een stuk dichter
bij de pont. Helaas hebben de Amsterdammers daar niet meer de beschikking
over een 'luxe' kleedkamer; de spelers kleden zich om in het nabijgelegen
Tolhuis. Na zeven jaar Amsterdam-Noord wordt Ajax door de
oprukkende stad gedwongen om voor de tweede keer te verhuizen. De club huurt
een tweetal velden in de Watergraafsmeer, aan de Middenweg. Het stadion 'De
Meer' wordt daar pas in 1934 gebouwd; in 1907 bestaan de tribunes slechts uit
een rij stoelen op een verhoging. (site
stadsdeel Amsterdam-Noord) Hartmut Wilkening (1962) Geboren in Duitsland, woont en werkt in Amsterdam. Volgde
de opleiding aan de RijksAcademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. Wilkening
over het kunstwerk: ‘Op een speelse manier benadert Players and Supporters de
interactie van fysieke beweging en emotionele betrokkenheid. De soms
excessieve verhouding tussen beide aspecten wordt weergegeven door een
fragmentering van ruimte en tijd. Enerzijds kunnen de bevroren ‘moves’ van de
figuren worden ervaren als tijdsfragmenten van een bepaalde route van een
enkele speler. Anderzijds kunnen de vier figuren worden gezien als een
ordening in het veld, waarbij de gesuggereerde bewegingen een permanente
tijdelijkheid aanduiden. Het gelijktijdig bestaan van een bepaalde route en
onsamenhangende bewegingen moet duidelijk maken dat perceptie meervoudig kan
worden beleefd.’ Buiksloterweg, Tolhuispont, Amsterdam Noord Foto’s: februari 2006 en 2010 Startpagina Buitenbeeldinbeeld Buitenbeelden
in Amsterdam Noord |