Koningin Emma Monument

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Monument Koningin-moeder Emma door Lambertus Zijl, 1938

 

 

Emma van Waldeck-Pyrmont (1858-1934)

 

Emma trouwde met Willem III, het leeftijdsverschil was ruim 40 jaar (zij was jonger). Na de dood van haar echtgenoot trad Emma acht jaar lang op als regentes voor hun dochter Wilhelmina. Na haar overlijden onstond het initiatief een gedenkteken op te richten in den Haag en een wedstrijd werd uitgeschreven.

 

 

 

                                

 

 

Wedstrijd

 

Lambert Zijls inzending won, maar er werd besloten deze inzending niet uit te voeren. De verslagen lopen op dit punt uiteen. Er wordt enerzijds geschreven dat het comité er pas later achter kwam dat de wedstrijd slechts voor de vorm was, de opdracht was voor de wedstrijd al uitbesteed. Anderzijds dat een commissie in de residentie de keuze van de jury afwees omdat het beeld te schetsmatig was, het bracht niet tot uiting 'zoals Zij bij Haar volk gekend en geliefd was.' Het wedstrijdcomité heeft vervolgens Zijl gevraagd het ontwerp uit te voeren voor Amsterdam. In 1938 werd het beeld door koningin Wilhelmina onthuld.

 

Symbolen

 

De vrouwen op de voorkant van de sokkel symboliseren het ‘op de handen dragen’, de figuren op de linkerzijkant staan voor bescherming of barmhartigheid, een vrouw op de rechterzijkant staat voor gerechtigheid. Op de achterkant wordt een door Emma opgericht sanatorium verbeeld.

 

 

    

 

 

 

 

Vernieling

 

In 1987 werd Emma door vandalen onthoofd. Het hoofd is in de bosjes teruggevonden en het beeld is snel daarna hersteld.

 

 

 

 

Lambertus Zijl (1866-1947)

 

 

Lambertus Zijl was begin deze eeuw een belangrijk bouwbeeldhouwer, een kunstenaar die in samenwerking met architecten en interieurontwerpers niet alleen de kunstzinnige ornamentiek aan en in gebouwen verzorgde, maar ook op de grote passagiersschepen van de Nederlandse Stoomvaart Maatschappij en de Koninklijke Paketvaart Maatschappij. Kunstenaars als Zijl maakten voor de zalen, gangen en hutten van de eerste klas bronzen reliefs, beelden, houtsnijwerk, meubels.

 

Lambertus Zijl en zeker Mendes de Costa zijn bepalend geweest. Deze twee beeldhouwers legden de grondslag voor de stijlomslag aan het begin van de eeuw. Het 19-eeuwse classicisme werd binnen enkele jaren vervangen door hun robuuste, heldere stijl, die goed aansloot op de Amsterdamse School-architectuur.

 

 

 

Rechts: de onthulling door Wilhelmina, juni 1938 (Foto: Beeldbank Amsterdam)

       

 

 

Uit de NRC, 1990:

De persoonlijkheid van de beeldhouwer Lambertus Zijl tekent zich duidelijk af binnen de ruime grenzen van zijn nagelaten oeuvre: enerzijds de statige bronzen portretbustes, die in zijn tijd deftige mode waren, anderzijds een enkele meters hoog houtsnijwerk, een krioelende menigte van beduidend meer dan levensgrote kakkerlakken voorstellend. Of de wat larmoyant-lievige kopjes van baby's en kleuters tegenover een kleine bronzen drinker, die met een hoekig gebaar voor de zoveelste maal de fles aan de mond zet. Daartussen instaat zijn vrije werk, vooral dieren in kleinplastiek, de geestige registraties van iemand die zijn ogen niet van olifanten en nijlpaarden kan afhouden, die steeds weer nieuwe karakteristieken in hun houding en gedrag waarneemt.

 

 

 

 

                                  2010

 

 

 

 

Ansichtkaarten

 

 

 

                                  

 

                                            1946

 

 

 

              

 

                       1943: het taluud waar de kransen gelgd werden, is ingepland met bossages

 

 

                           

 

                                       1939: Er worden kransen gelegd

 

 

 

 

Emmaplein

 

Foto’s: januari 2008 en juli 2010

 

 

 

Startpagina Buitenbeeldinbeeld

 

Buitenbeelden in Amsterdam Zuid

 

Monumenten in Amsterdam: portretten