|
Wel geslagen niet verslagen
Oorlogsmonument 1940-1945 door
Auke Hettema, 1955 Voor een passend opschrift op de sokkel werd een prijsvraag uitgeschreven. In de sokkel zijn twee spreuken uitgehakt: ‘Wol forbűke net forslein’ (Wel geslagen niet verslagen) en ‘Kloek verzet schraagde ’t ontstelde volk’.
Plastisch wangedrocht Er kwam een boze ingezonden brief in de Leeuwarder courant van 3 mei 1952. De schrijver wondt zich op over het voorlopig ontwerp: “Het vraagstuk is nu, of het definitieve werk zal bestaan uit beelden met of zonder neuzen, oren, ogen en monden. Of wordt het een moderne beeldengroep? Natuurlijk, natuurlijk, dan zijn genoemde lichaamsdelen overbodig. Ik ken de heer Auke Hettema niet, noch zijn werk waarmee hij de Prix de Rome 1951 heeft gewonnen. Het bezit van die prijs is evenwel zo voornaam, dat het de beeldhouwer niet het recht geeft zijn stadgenoten tot in lengte van dagen te ergeren met een bronsafgietsel van een plastisch wangedrocht. Moeten wij zo iets lelijks, als dit ontwerp belooft, dag in dag uit voor ogen hebben?” [..] “En dan de symboliek. Een dronken mannetje, gestut door een zoutpilaar. Een stadsman die een melkfles onder de uiers van een koe houdt, symboliseert de oorlogstijd beter dan de twee gipsen poppen van de heer Auke Hettema dit vermogen te doen.”
Afwachtende houding De uiteindelijke beelden hebben de door de briefschrijver zo gewenste neuzen, oren, ogen en monden gekregen. 2 december 1954 beschreef de Friese koerier de intentie van het moment als volgt: “[..] stelt twee figuren voor en syboliseert de weifeling en afwachtende houding uit de dagen van verzet en het opkomende verweer tegen de overheerser.”
Auke Hettema (1927-2004) Auke Hettema
studeerde vanaf 1947, gelijktijdig met zijn tweelingbroer Renze Hettema,
beeldhouwkunst bij onder anderen de hoogleraar Piet Esser aan de
Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam. Hettema heeft een oeuvre
opgebouwd met religieuze beelden, portretbusten en een scala aan monumenten.
De beeldhouwer was ook maatschappelijk betrokken, hij maakte een serie 'Dwaze
moeder-beelden'.
Spreek je uit Bij de onthulling op 5-5-’55 wees de burgemeester onder meer op de betekenis van het monument voor de jeugd. Anno 2018 heeft het beeld een ombouw gekregen waarop de jeugd met teksten uitgenodigd wordt op de zeepkist te gaan staan en zich uit te spreken, te protesteren: “Waar verzet jij je tegen?” Het valt onder het project ‘Lân fan taal’ waarmee in 2018 gedurende het Culturele hoofdstadjaar de taal gevierd wordt. Leeuwarden, Prinsentuin Foto’s: maart 2018
|
.
