Tronie Tronie door
onbekende beeldhouwer, ca 1650 Vanaf de
Renaissance was het weergeven van markante, karikaturale koppen op doek of
papier in zwang.
Tronien Thomas Arundel en
zijn vrouw Aletheia vestigden zich in 1643 in Amsterdam en namen hun
kunstcollectie mee. Daaronder bevonden zich tekeningen van tronies door
Leonardo da Vinci. Na hun dood zijn de tekeningen enige tijd in bezit geweest
van Nicolaes Flinck, de zoon van schilder Govaert Flinck en daarmee bekend in
kunstenaarskringen van die tijd. Later zijn (kopiën van) de tekeningen
gebundeld in ‘Tronien getekend door Lionardo da Vinci’. Geliefd
genre Ook andere
kunstenaars maakten karikaturale koppen, het genre was geliefd. Zelfs op
tegels werd het motief gebruikt (* zie onder). De gebeeldhouwde tronie van
het Rijksmuseum is bijzonder omdat kostbaar marmer gebruikt is voor de
boerenkop.
Leonardo da Vinci, ca 1490 Hendrick Golzius,
1607
Adriaen Brouwer, ca 1642 in 2015 blijkt de
omlijsting die op de oudere foto’s zichtbaar is, verwijderd * Zin-rijck
vers In 1658 kwam een
boek uit met 72 afbeeldingen van gezichten, waarvan 36 gebaseerd op de ‘snaakse tronies’ van Pieter Bruegel de Oude.
Ieder portret ging vergezeld met een vers waarin het personage
gekarakteriseerd werd. Titel van de bundeling: “Toonneel des
Wereldts Ontdeckende De Ongestuymigheden en Ydelheden in woorden ende wercken
deser verdorvene Eeuwe, op-gepronckt met
aerdige en zin-rijcke Versen, benevens twee-en-tseventigh
snaeckse Tronjen, getekent door den Konstigen Schilder P. Breugel.” In onderstaand vers vertelt de goeiige
Floris of Florian over zijn vrouw Kinne Snavels:
Goelijcke Floor en Kinne Snavels gebaseerd
op een ontwerp van Pieter Bruegel, 1612-1652 (collectie en foto: Rijksmuseum Amsterdam) ‘Oude
man met karikaturale kop’; de tronie was een geliefd genre in de Gouden Eeuw Rijksmuseum Amsterdam Foto’s: oktober 2013 en juli 2015 Startpagina Buitenbeeldinbeeld Startpagina Beelden in het
Rijksmuseum |