‘het Wiel’

‘het Wiel’

‘Het Wiel’ door Jeroen Henneman, 1996

Ogenbinder

Het wiel op het dak van het Belastingkantoor langs de A10 is een byzonder markeringspunt. Van ver te zien ‘aankomen’, van vorm veranderend bij nadering, om vervolgens boven het autodak uit zicht te verdwijnen. Een gevaarlijk object misschien, het houdt de ogen van de weg, steeds weer.

In de zestiger jaren stonden er borden langs de weg nabij Schiphol met de tekst: “Kijk op de weg, niet in de lucht”. Voor dit beeld is deze waarschuwing ook van toepassing.

vanaf de A10

Installatie

Het wiel is negen meter en staat op een gebouw van 85 meter hoog. In het boek “Beelden in de Berm” vertelt Henneman aan Karin van Munster dat de plaatsing de grootste kostenpost was in het budget. Eén van de twee 120 meter hoge hijskranen van Europa moest worden ingehuurd om de klus te klaren. Het beeld staat op een constructie die verstopt staat achter de borstwering, het wiel lijkt zo op de rand te staan.

Eigenlijk een munt

Vlak voordat de sculptuur in 1996 geïnstalleerd werd op het dak, sprak het Parool met Henneman. Drie citaten:

''We noemen het beeld 'Het Wiel', maar het is een munt met een as erdoor. En de as waar het geld om draait, is de belasting; een idee van een belastingambtenaar.”

''Het had er een jaar geleden al moeten staan, maar ondertussen verwisselde het gebouw van eigenaar en die wilde ook inspraak hebben. En dan moet de Welstandscommissie er naar kijken, vervolgens Bouw- en Woningtoezicht. En die zeiden meteen: 'Dat gaat mooi niet door'. Het bestemmingsplan in die buurt geeft als bovengrens van kantoorgebouwen 85 meter, en het belastingkantoor is precies 85 meter hoog. Daar kon dus geen kunstwerk meer bovenop. Daar lach je dan eerst over, maar voor je het weet zit je in een zee van ellende. Wist je dat er in Amsterdam één wethouder gaat over beelden op gebouwen en een andere over beelden aan gebouwen? De stad lijdt aan machtsversnippering. Amsterdam is een weifelende stad.

''De architect wilde aanvankelijk een groter kunstwerk, maar dan wordt het gebouw een sokkel voor het werk en ik heb weliswaar een megalomane inslag, maar dit ging me toch te ver. Het is eigenlijk een kunstwerk voor de automobilist, die het al op grote afstand ziet liggen.''

Maar waarom eigenlijk een wiel op een gebouw van de Belasting? vroeg van Munster in 2001 aan de kunstenaar. Het wiel is eigenlijk een munt en die as erdoorheen is om het beeld de grootste optische werking te geven. Of, zo zegt Henneman zelf: ,,Het is gewoon een mooi ding.'